· 

Lust auf ein Märchen in Schwyzerdütsch?

Goldig Bethli und Harzebabi

 

Vor langer Zit, hed äismòòl e Frau gläbt, wo zwee Töchtere ghaa hed. Di äint isch schöön und guet gsy, di ander aber wüescht und böös. Di Schööni und Gueti, hed Bethli ghäisse und isch dere Frau ires Styfchind gsy. Di Hässlich und Böös, hed Babi ghäisse und isch dere Frau ires äigne Chind gsy. Mit em Bethli isch d Styfmueter immer schlimm gsy, im Babi aber hed si alles durelòò. S Babi hed immer rächt ghaa. S Bethli immer unrächt. S Babi isch verwönt worde, hed allewyl de Buch voll ghaa und immer di schönste Chläider. Wäret im Bethli mängisch gnueg eländ gsy isch vor Hunger und immer hed s müesse di uusrangschierte Hudle vo de Styfschwöschter aalegge.


Wo s iez wider äinisch so recht Früelig worden isch, hed d Styfmueter zum Bethli gsäit: „Gang tryb hütt d Chue uf d Matte, und i dere Zit wo si graaset, spinnsch mir all das Werg do.“


S Bethli hed gmacht wie ire d Mueter befole hed, aber wo si mit de Chue uf em Wèèg use uf d Matte isch, hed si truurig bi sich selber tänkt: „Wie söll s mir nur vo de Hand gòò, as i bis am Òòbig sovil Werg mag spinne?“ S isch aneghocket und hed aagfange hüüle.


Um d Mittaagszit, wo d Sunne am wärmschte vom Himmel gschune hed, isch äismòòl, wi us em Bode gwachse, e moosalts Holzwybli vor im gstande und säit: „Grüess di wool Bethli. Säg, bisch so guet und strèèlsch mir mi vertschuderet Hòòr? Eläi bring ich de Strèèl nììd dur de Hòòröiel dure.“ „I würd der bimäich jò gern hälffe“, hed s Bethli gsäit, „aber ich dörf nììd en Augeblick versuume, soscht mag ich nììd fertig und d Styfmueter isch gar e gnaui. Lueg nur, all da Werg muess bis hütt Òòbig fertig gspunne si.“ „Gib das Werg diner Chue, und dänn chomm“, hed di Alt s Bethli überschwätzt, „d Chue wird dir da Werg underzwüsche scho spinne.“


S Mäitli nimmt also de Choorb mit em Werg und leert en vor d Chue i d Wììs. Und die, flink wi-n e Spinnrad, hed das Werg dur s Muul dur ygsuuget, de Fade dur d Naselöcher dur wider usegschnüüzt und hed en sich um d Hörner gwicklet.


Wi s Bethli iez also dem alte Holzwybli s Hòòr strèèlt, fròògt das Müeterli: „Säg Bethli, wa ha-n i i mim Hòòr?“ „Gold und Edelstäi,“ hed s Bethli gsäit. „Dörfsch alles haa“, hed di Alt gsäit, aber wänn mer de Schäitel ziesch, lueg gschwind hindere. Und s Bethli hed s gmacht - dòò isch im z mittst uf d Stììrn en goldige Stèèrn gfalle. S Wybli aber, isch esoo schnell wie s choo isch, wider verschwunde gsy und d Chue hed alles Werg zumene fyne Fade gspunne ghaa.


Wi s Bethli am Òòbig häichonnt, stòòt scho d Styfmueter unde de Tüür, i de Hand en Chnebel, will sie drum nie und nimmer demit grächnet hed, as s Bethli mit dere Aarbet mag gchoo.
Aber zum Èrger vo de Styfmueter, isch alles Werg gspunne gsy! so schöön wie no nie! No mee aber hed si sich über de Stèèrn uf de Stirn vom Bethli verstuunt und das Gold und die Edelstäi, wo s mit häipròòcht hed. Do hed s Bethli de Styfmueter aber uf der Stell müesse prichte wie da zuegangen isch.


Wo Styfmueter dòò die Gschìcht vernimmt, tänkt si bi sich sälber: „Jo potz Chäib. Ää derewèèg isch da also. Aber säg, wänn s Glück sogar sòòmene Pflòòtsch guet isch, jò wie guet muess es dänn erscht mi lieb Babi präiche!“ und hed am moorndrige Taag s Babi mit de Chue uusgschickt. Chuum isch s Babi aber mit de Chue uf de Matte aachoo lèèrt si da Werg vor d Chue is Graas und fangt scho erscht gar nììd aa mit spinne. D Chue aber hed alles Werg uf de ganze Wäid verzütteret und vertrischaagget.


Um d Mittaagszit, wo d Sonne wider am wärmschte gschune hed, isch äismòòl das Holzwybli vorem Babi gstande und fròògt: „Säg Babi, chasch mer bis so guet mi Hòòr strèèle und mìr de Chopf recht schöön mit em Strèèl chrüsele?“ Hè nu! So hock ab,“ hed s Babi voorume schöön tue, hed aber de Strèèl so wüescht dur s Hòòr durezoge, as es dem Holzwybli d Hòòr büschelwys uusgrisse hed. „Sappermänt Babi! Wa ha n i im Hòòr, as es so ziet?“ hed s Waldwybli aafòò chlööne, aber a Stell vo Gold und Edelstäi, sind nume Nisse und Lüüs im Strèèl phanget. „Wänn mer de Schäitel ziesch, lueg gschwind hindersi“, säit do die Alt und s Babi hed s gmacht - aber statt em Goldstèèrn isch im Babi Chüedräck über de Chopf plätteret.


Z hindervüür und z underobsi isch s Babi tuuch und wie-n es Hämpfeli Eländ oni Werg häichoo und wänn d Chue de Häiwèèg nììd sälber kännt hèt, so würd si no hüt uf de Wäid stòò.
D Mueter aber hed grad Wasser und Söipfe gholt, as si s Babi wider cha suuber wäsche, aber wi mee si grìbe hed, wi schwärzer isch de Fläck worde. De Stèèrn aber uf de Stììrn vom Bethli, hed wi länger wi heller gstraalet.

 

Herzlichen Dank an Jürg Steigmeier